Historia kolei

Tylko nieliczne linie kolejowe mogą się poszczycić tyloma „naj” jak to jest w przypadku izersko-karkonoskiej kolei Tanvald - Harrachov, którą znajdziemy w rozkładzie jazdy pod numerem 035. Jest interesująca nie tylko pod względem architektonicznym, ale również historycznym. W 1992 roku Ministerstwo Kultury Republiki Czeskiej uznało odcinek Tanvald - Kořenov za zabytek kulturowy.

Linię kolejową wybudowano w latach 1899-1902 jako ważne połączenie przemysłowe okolic Liberca i Jabłońca z zachodnią częścią Śląska, którego strategiczny ośrodek stanowiło miasto Hirschberg (Jelenia Góra). Funkcjonowanie kolei na odcinku Tanvald–Kořenov rozpoczęto uroczyście 30 czerwca 1902. Stała się ona istotna ze względu na wywożenie produktów tekstylnych do Prus oraz przywożenie dobrego jakościowo górnośląskiego węgla i surowców potrzebnych w hutach. Wczesne wdrażanie elektryfikacji po stronie pruskiej przerwała pierwsza wojna światowa, tak więc pierwszy pociąg elektryczny przyjechał z Prus do dzisiejszego Kořenova (wówczas już Polubnego) dopiero 15.02.1923.

Podczas gdy transport z Kořenova na Śląsk zapewniały nowoczesne pruskie a potem niemieckie lokomotywy elektryczne wraz z elektrycznymi wagonami, po czeskiej stronie jeździły austriackie zębate lokomotywy parowe typu 404.0 z Floridsdorfu. W trakcie drugiej wojny światowej Niemcy zaczęli na zębatej części linii kolejowej wprowadzać w użycie lokomotywy parowe bez zębatki (napędu adhezyjnego) i tak doszło do całkowitego zaprzestania konserwacji. Rok 1945 stał się fatalny dla całej izersko-karkonoskiej kolei, wyraźnie zmniejszyło się jej znaczenie. W maju zaprzestano funkcjonowania pociągów elektrycznych a w listopadzie tego samego roku definitywnie zamknięto przejście kolejowe do Polski. W latach 1958 – 1962 miała miejsce konieczna rekonstrukcja odcinka Tanvald - Kořenov a 26 maja 1963 uruchomiono działanie linii do nowo wybudowanego przystanku Harrachov. Już w 1961 roku po czeskiej stronie pojawiły się austriackie motorowe lokomotywy zębate typu T 426.0 (dziś 715), które stopniowo wyeliminowały weterany parowe typu 404.0. Od 1946 roku do transportu osobowego wdrożono wagony typu M 240.0 (dzisiejsze 820) a motorowym lokomotywom zębatym T 426.0 (715) do końca lat 80. pozostał przewóz pociągów towarowych. Na początku lat 80. przeprowadzono rekonstrukcję odcinka Kořenov - Harrachov. Na przełomie lat 1987 i 1988 praska lokomotywa ČKD przytransportowała tu lokomotywy T 466.3 (dzisiejsze 743), stworzone specjalnie dla linii Tanvald - Harrachov z jej trudnymi nachyleniami, nowe lokomotywy przejęły najpierw transport towarowy a od 1990 roku również osobowy.

Wyraźne próby odnowienia połączenia kolejowego z Polską miały miejsce w latach 1991-92. Dzięki pracy ochotników po 47 latach pociąg mógł znowu przejechać ze strony czeskiej do Szklarskiej Poręby. Najpierw był to przejazd roboczy – zdarzenie to miało miejsce dokładnie 31 maja 1992. W lecie 1992 w weekendy pociągi osobowe jeździły z Kořenova do Szklarskiej Poręby, 18 i 19 września odbyły nawet podróż na trasie liczącej 86 km – z Liberca do Jeleniej Góry. Mimo dużego zainteresowania wprowadzeniem połączenia międzynarodowego do tej pory nie doczekaliśmy się go w tym regionie, idea taka jest jednak nadal obecna.

We współczesnej historii linii kolejowej Tanvald – Harrachov momentem przełomowym stał się rok 1997. 27.09.1997 ówczesne kierownictwo Czeskich Linii Kolejowych zatrzymało transport osobowy jako wielce stratny i mało wykorzystywany. Postanowienia nie anulowała nawet petycja o zachowanie transportu osobowego na odcinku Tanvald – Harrachov, którą podpisało ponad 25 tysięcy osób. 24 maja 1998 funkcjonowanie kolei wznowiono pod nowym kierownictwem – spółką GJW Praha z o. o. Linia kolejowa Tanvald - Harrachov wraz z trasami Liberec - Tanvald - Železný Brod oraz Smržovka - Josefův Důl została wynajęta Stowarzyszeniu Gmin Kolej Izerska. Diesel-elektryczne lokomotywy 743, przezywane "elektroniki", zastąpione zostały w transporcie osobowym lekkimi wagonami motorowymi typu 810 a zasięg transportu osobowego w stosunku do czasów wcześniejszych znacznie się rozszerzył. Od 01.12.1998 linie przynależą ponownie Czeskim Liniom Kolejowym.